Popis 1736-1737. godine, Irig
(tadašnja Habzburška monarhija)

UVOD AUTORA SAJTA

Knjiga autora Dušana J. Petrovića 'Srbi u Sremu 1736/7' u izdanju Srpske Akademije iz 1950. godine dobro je poznato delo posvećeno istoriji naselja i stanovništva Srema. Poseduje obilje istorijskih podataka iz ove epohe, a takođe i spiskove stanovništva po naseljima.

Popis koji je obavljen 1736-te i 1737-me godine je izvršila državna vlast (Habzburške monarhije) a u knjizi su prikazana imena i prezimena 102 od ukupno 125 sremska naselja. Popis prikazuje ime i prezime starešina porodice/kuće, ali ponekad i dodatni podatak (npr 'udovica', 'knez', podatak o zanimanju...). Za udovice sa imetkom tj. posedom nije navedeno prezime nego samo ime. U popisnoj dokumentaciji se takođe nalaze i dodatni podaci o broju ukućana, braće i sl. a takođe i poljoprivredni podaci (broj domaćih životinja, podaci o veličini zemljišta itd...), ali oni nisu navedeni u knjizi (nego se nalaze u današnjim istorijskim arhivima Austrije, a prepisi takođe u arhivu Srpske Akademije Nauka).

Mnogi posetioci ovog sajta i svi građane naselja u Opštini Irig će verovatno po prvi put moći da vide imena i prezimena stanovnika tadašnjih naselja oko Iriga (tj. svih naselja današnje Opštine Irig) i takođe samog Iriga. Imena i prezimena stanovnika (tačnije samo muških starešina porodica i udovica sa imetkom) prikazana su na latinskom jeziku, kako ih je tad mađarska/austrijska vlast beležila, a za nas sasvim razumljiivo.

U knjizi prezimena i imena nisu navođena abecedno nego verovano onako kako su pisani i u same popisne listove (što je sasvim ispravno da su tako, što vernije preneseni kako je i u originalu). Postavlja se pitanje kojim redom je vršen popis, ali se da zaključiti da je verovatno krenuto 'od početka sela/naselja' pa nadalje redom po kućama, što je sasvim logično, a kako i danas čine razne službe (popisivači, poštari i sl.). Ovo bi moglo biti putokaz za dalja istraživanja, utvrđivanja lokacije stanovanja, starosedelačkih familija, migracija i sl.

Ovi podaci su dragoceni za istoriografiju ali i za svakog ko želi da sazna nešto više o svom poreklu i precima, posebno ako se podaci uporede sa svim ostalim sličnim koji postoje (iz nekih ranijih ili kasnijih popisa), koji se mogu naći i koje ćemo takođe i na ovom sajtu predstaviti. Iako su, po običaju za to vreme popisivana skoro isključivo muška lica, u svakom slučaju najveći deo izuzetno važnih podataka je sačuvan za ovu i buduće generacije.

Radi lakše pretrage podatke na ovom sajtu prikazujemo najpre abecedno, a potom i putem slika iz knjige (koje možete uvećati klikom):

Analiza teksta imena i prezimena govori nam da je daleko najpopularnije muško ime u Irigu tada bilo Jovan, a zatim slede Petar, Nedeljko, Maksim, Živan (Schivan). Od prezimena najprisutnija su bila Bugarin, Petrović, Marić (Marits).

Ukoliko ste sadašnji ili bivši stanovnik Iriga a na spisku ugledate prezime Vašeg pretka, direktnog ili sporednog (a ukoliko je samo jedno prezime kao Vaše verovatno direktnog), sigurno ćete se zapitati u kom ste tačno srodstvu sa datom osobom. Napravili smo tabelu koja će Vam donekle pomoći da to otkrijete. Rukovodili smo se podacima da su u XVIII veku ljudi na ovim prostorima stupali veoma mladi u brak, a potom vrlo brzo stvarali potomstvo (dok se u XX veku ta granica znatno pomerila). Takođe, pošto znamo da su osobe sa donjeg spiska punoletne osobe, i ne ni najmlađe, ali ne ni najstarije sasvim je izvesno da se radi o ljudima u proseku srednjih godina (oko recimo ~38). Koristeći i neke lične podatke o godištima naših predaka napravili smo tabelu koja bi približno trebala da Vam kaže u kom ste srodstvu sa osobom sa donjeg spiska. Napominjemo da je ovo najgrublja procena za početak (nastojaćemo da u budućnosti još popravimo podatke), jer ljudi su, posebno muškarci, u različitim godinama stupali u brak i sticali potomstvo. No, donja tabela trebalo bi u većem broju slučajeva da Vam ispravno ukaže na srodstvo sa osobom sa spiska. Dovoljno je samo da pogledate na tačku najpribližniju godini Vašeg rođenja i onda ćete saznati da li Vam je osoba sa donjeg spiska npr 'Askurđel' ili 'Kurđel'. Npr. ako ste rođeni 1960. godine (i naravno vaši su preci dugo iz ovog mesta i prezivate se isto kao dole popisani) osoba sa donjeg spiska je Vaš Kurlebalo, ili rečeno u poznatijim izrazima - od vašeg navrdede - navrdeda. Bez obzira da li smo u proceni pogrešili za jedno ili dva koleno u svakom slučaju se radi o jako dalekim precima. Pošto se radi o daljoj prošlosti veća je mogućnost za grešku u proceni srodstva/kolena pa je lako moguće da greška ponekad iznosi i dva kolena.

IMENA I PREZIMENA STANOVNIKA IRIGA 1736/1737. godine
(abecedni prikaz po prezimenu)

NAPOMENA: slike iz knjige su prebačene u program / alat koji ih je 'pročitao' i prebacio u tekst koji prikazujemo u ovoj tabeli. Generalnim pregledom rekli bi smo da je program odlično prepoznao tekst a nekoliko sitnijih grešaka smo ispravili. Svakako, ukoliko posumnjate u grešku preporučujemo da pogledate i donji slikovni (originalni) prikaz popisa iz knjige.

Objašnjenja za nekadašnje nazive delova Iriga (mahale):
Končareva Mahala = danas 'Končarevo naselje', južni deo Iriga, nedaleko od centra
Srednja mahala = danas 'Srednje naselje' tj. centralni deo Iriga
Sekulićeva mahala = jugozapadni deo Iriga
Grčka mahala = jugoistočni deo Iriga (i danas poznat po skoro istom nazivu - 'Grčka mala')

IMENA I PREZIMENA STANOVNIKA IRIGA 1736/1737. godine,
skeniran prikaz iz knjige (kliknuti na slike za uvećan prikaz)